«ТИНЧЛИКНИНГ ҚАЙТИШИ». Ужинский Игорь Васильевич. 1893-1954й.

i_ujinskiy_2020_-photo_01Рангтасвирчи, график рассом.  Киевда туғилган.

1905-1914 йилларда Одесса рассомлик билим юртида таҳсил олган. 1925 йилдан Ўзбекистонда яшаган. 1920  йилларнинг ўрталарида Андижон драма театрида сценограф бўлиб фаолият юритган, констуктивизм услубда ёрқин образли саҳна безаклари ва либослар яратди. Бу вақтда у Дю-бас таҳаллусига эга эди. У дастгоҳли рассомликда ўз истеъдодини намойиш этди ва таниқли колорист сифатида танилди. Импрессионистик услубда яратилган кўплаб тематик полотнолар, романтик манзара ва натюрмортларнинг муаллифи.Графиканинг турли техникаларида ишлаган моҳир ижодкор эди.Ўттизинчи йилларнинг ўрталаридан у Б.Пестинский графика гуруҳининг аъзоси эди. Улуғ Ватан  уруши даврида у Шимолий фронтда хизмат қилди.

 Рассомга  фронтга бағишланган график туркум асарлари машҳурлик олиб келди, унда муаллиф уруш даври тимсолини чуқур ва ўзига хос аниқлик билан баён этган. У Тошкентда вафот этган.

Рассомнинг асарлари ДСМ, БКД тўпламларида шунингдек, Лондон, Париж ва АҚШнинг шахсий коллекцияларида сақланади.Унинг 1920 йиллардаги театрга бағишланган асрлари Ўрта Осиёда рус авангардининг ёрқин тимсолидир.

Урушдан олдинги йиллардаги рассомнинг энг машҳур асарлари орасида 1941 йилда яратилган «Виктуар» картинаси –  француз қаршилиги мавзусидаги жанрли драматик мазмунли, ифодали композиция –  совет рассомчилиги тарихидаги Европа  халқларининг фашизмга қарши кураш мавзусидаги биринчи асардир.

Уруш давридаги асарлари шимолий фронтларда ўтказган ва жанг майдонида эскизлар чизган муаллифнинг бой хаётий тажрибаларига асосланган. У артилериячи, кейин эса разведкачи сифатида жанг қилди. Фронтда у қалам билан ишлаган, тушь эса унга қора мойбўёқ ўрнида қўл келган, рассом уни аввалдан аралаштирган ва кисть ёрдамида қоғозга чизган. Уруш тугагандан сўнг И.В. Ужинский Тошкентга  иккимингдан ортиқ эскизларни олиб келди улар – сафдошлари, разведка жангчилари, партизанлар, қочқилар, отларни ўргатиш эпизодлари, жанглар, қурбонлар ва  уруш вайрон қилган районлар  ва хоказоалар эди.  Уларнинг кўпчилиги катта асарларнинг яратилишига асос бўлиб хизмат қилди («Заполярья партизанлари» 1947й.ва б).  Ушбу туркумдаги асарлар кўп бора кўргазмаларда намойиш этилди, бир қисми эса Ўзбекистон ДСМнинг коллекциясидан жой олди.

Рассомнинг вафотидан сўнг асарлари  И.В.Ужинскийнинг куёви бўлмиш рассом Л.И.Резников оиласида сақланиб қолди.


i_ujinskiy_2020_-1«Возвращение в родные села». Бумага на картоне. Масло, сухая кисть. 50х35

«Жонажон қишлоққа қайтиш». Қоғоз  картон.Мойбўёқ, қуруқ кисть. 50х35

 

 

 


i_ujinskiy_2020_-9«Пришел домой». (К теме «Возвращение»). Бумага на картоне. Масло, сухая кисть. 60х48,3
«Уйга қайтди». ( «Қайтиш» мавзусига). Қоғоз картон. Мойбўёқ, қуруқ кисть.60х48,3

 

 

 


i_ujinskiy_2020_-3«Кураныч» (Полевая кухня). Бумага, масло сухая кисть. 59,5х48,5
«Кураныч» (Дала ошхонаси). Қоғоз картон Мойбўёқ, қуруқ кисть. 59,5х48,5

 

 

 

 


i_ujinskiy_2020_-2«Друзья» (Косари). Бумага, масло, сухая кисть. 51х36
«Дўстлар» (Ўроқчилар). Қоғоз. Мойбўёқ, қуруқ кисть. 51х36

 

 

 

 


i_ujinskiy_2020_-6«Партизан». 1943г. Бумага на картоне. Масло, сухая кисть.42,7х30,6 
«Партизан». 1943й. Қоғоз картон. Мойбўёқ, қуруқ кисть. 42,7х30,6

 

 

 

 


i_ujinskiy_2020_-10«Следы войны». 1945г. Бумага на картоне. Масло, сухая кисть. 36х53,5 
«Уруш излари». 1945й. Қоғоз картон. Мойбўёқ, қуруқ кисть. 36х53,5

 


i_ujinskiy_2020_-11«Следы врага». 1944г. Бумага на картоне. Масло, сухая кисть. 54,5х40 
«Душман излари». 1944й. Қоғоз картон. Мойбўёқ, қуруқ кисть. 54,5х40

 

 

 

 


i_ujinskiy_2020_-5«Осиротевший друг».1944г. Бумага на картоне. 49,7 х36,2 
«Етим қолган дўстим». 1944й. Қоғоз картон. 49,7 х36,2